Teksten

Broedermoord

Het verhaal van de broedermoord wordt in de Koran anders uitgewerkt dan in de Bijbel. In Genesis gaat het om Kaïn en Abel. In de Koran worden geen namen genoemd. Het verhaal kan slaan op alle mensen, alle ‘zonen van Adam. Volgens de traditie gaat het om Qabil en Habil.

Hoe zij ook heten, het gaat in dit verhaal om de zonen van Adam, ‘de mens.’ In de Koran wordt deze eerste ‘oermoord’ meteen aangegrepen om met een algemeen verbod te komen: Gij zult niet doden! Iets wat in de Bijbel door Mozes aan de orde wordt gesteld. In de Koran wordt erkend dat de Israëlieten het eerst dit verbod kregen, en wordt het belang ervan bevestigd.

In de Bijbel wordt niet duidelijk waarom God het offer van Kaïn van de hand wees. De Koran wijst naar eerdere misdaden, die ertoe leiden dat het offer van de ene broer niet geaccepteerd wordt.

Ook de afloop van het verhaal is verschillend. In de Bijbel vlucht de moordenaar, van verzoening is geen sprake. In de Koran leert de moordenaar van een raaf hoe hij zijn broer de laatste eer moet bewijzen. De moordenaar krijgt berouw.

Draait het Koranverhaal dan uit op pacifisme? Nee. De tekst geeft wel de ruimte aan de overheid om te doden (als straf), maar alleen onder strikte condities. Mensen die doden en verderf zaaien mogen door de overheid gedood worden. Maar onschuldige burgers mogen, zelfs door een Staat, niet worden vermoord. Want elk onschuldig leven is goud waard. Helaas luisteren mensen niet naar de gezanten van Allah, die deze boodschap van oudsher telkens opnieuw hebben gebracht.

Bijbel

Kaïn en Abel
De mens, Adam, had gemeenschap met Eva, zijn vrouw, en zij werd zwanger en bracht Kaïn ter wereld. Later bracht ze zijn broer ter wereld, Abel. Op een keer bracht Kaïn de Heer een offer van wat hij had geoogst. Ook Abel bracht een offer; van de eerstgeboren dieren van zijn kudde koos hij de mooiste uit. De Heer merkte Abel en zijn offer op, maar voor Kaïn en zijn offer had hij geen oog. Dat maakte Kaïn woedend, zijn blik werd donker. De Heer vroeg hem: ‘Waarom ben je zo kwaad, waarom kijk je zo donker? Handel je goed, dan kun je toch iedereen recht in de ogen kijken? Handel je slecht, dan ligt de zonde op de loer, begerig om jou in haar greep te krijgen; maar jij moet sterker zijn dan zij.’ Kaïn zei tegen zijn broer Abel: ‘Laten we het veld in gaan.’ Toen ze daar waren, viel hij zijn broer aan en sloeg hem dood. Toen vroeg de Heer: ‘Waar is Abel, je broer?’ ‘Dat weet ik niet,’ antwoordde Kaïn. ‘Moet ik soms waken over mijn broer?’ ‘Wat heb je gedaan?’ zei de Heer. ‘Hoor toch hoe het bloed van je broer uit de aarde naar mij schreeuwt.’ Genesis 4:1-10

…………………………………………………………………………… Sanhedrin Hoge Joodse Raad 2e eeuw n.Chr

Dus de mens, Adam werd als enige geschapen om jullie te leren dat wie één mensenziel vernietigt…het is alsof hij de hele wereld vernietigd heeft. En wie één mensenziel redt redt de hele wereld. ……………………………………………………………………….

Daarom: (Kain) vervloekt ben jij! Ga weg van deze plek, waar de aarde haar mond heeft opengesperd om het bloed van je broer te ontvangen, het bloed dat jij vergoten hebt. Ook al bewerk je het land, het zal je niets meer opbrengen. Dolend en dwalend zul je over de aarde gaan.’ Genesis 4:11-12

Koran

De Zonen van Adam
En lees hun de mededeling over de twee zonen van Adam naar waarheid voor. Toen zij een offer brachten en het van een van beiden werd aangenomen. En het werd van de ander niet aangenomen. Die zei: ‘Ik sla jou dood!’ Hij zei: ‘God neemt slechts van de Godvrezenden aan. Ook al strek jij je hand naar mij uit om mij te doden, ik zal mijn hand niet naar jou uitstrekken om jou te doden. Ik vrees God, de Heer van de wereldbewoners. Ik wens dat jij de zonde aan mij en jouw zonde over je brengt en dan tot de bewoners van het vuur zult behoren. Dat is de vergelding voor de onrechtplegers.’ Toen zette hij zich ertoe aan om zijn broer te doden en hij doodde hem en zo ging hij tot de verliezers behoren. God zond toen een raaf die in de aarde scharrelde om hem te tonen hoe hij het lijk van zijn broer kon bedekken. Hij zei: ‘Wee mij! Ben ik niet in staat om zoals deze raaf te zijn en het lijk van mijn broer te bedekken?’ Zo ging hij behoren tot hen die wroeging hebben. Derhalve hebben Wij aan de Israëlieten voorgeschreven dat wie iemand doodt, anders dan voor doodslag of wegens verderf zaaien op de aarde, is alsof hij de mensen gezamenlijk heeft gedood en dat wie iemand laat leven is alsof hij de mensen gezamenlijk heeft laten leven. Onze gezanten zijn tot hen met de duidelijke bewijzen gekomen, maar velen van hen waren daarna op de aarde toch onmatig. 5:27-32

Een persoon redden betekent allen redden.

Intermezzo door Awraham Soetendorp

Ik had die prachtige passage in de Koran net gezien, over het doden maar vooral ook het redden van één persoon; voor mij bekende en ontroerende woorden. Toen, ten tijde van de Golfoorlog kreeg ik van het Ministerie van Buitenlandse Zaken een boekje met citaten uit de Koran. Er werd een interreligieuze ontmoeting georganiseerd door de Nederlandse Minister van Binnenlandse Zaken. Het idee was dat vertegenwoordigers a van alle religies hun soldaritiet zouden uitdrukken ten tijde van de groeiende anti-Islamitische gevoelens. Maar toen had ik dat gezegde over het hoofd gezien.

Later raakte ik bevriend met Achmed Kuftaro, de Groot Moefti van Syrie. Ik ontmooette hem weer tijdens een bijeenkomst in Japan. Hij reciteerde daar precies die passage.

“Wie iemand doodt, is alsof hij de mensen gezamenlijk heeft gedood. En wie iemand laat leven is alsof hij de mensen gezamenlijk heeft laten leven.”

Het was voor mij een moment in intens gevoelde eenheid.

Laat een antwoord achter

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *